Του Παναγιώτη Αλεξόπουλου*
Οι πρόσφατες φυσικές καταστροφές, πλημμύρες και πυρκαγιές, που έπληξαν την πατρίδα μας επηρεάζουν άμεσα και δραματικά τους κατοίκους των πληγεισών περιοχών. Ταυτόχρονα, έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Η διαχείριση των συνεπειών των καταστροφών αφορά το παρόν αλλά και το μέλλον. Ξεκινώντας από την άμεση ανακούφιση των πληγέντων και την αποκατάσταση κομβικών υποδομών, είναι απαραίτητος ο σχεδιασμός και η επιτυχή εφαρμογή πολιτικών ανασυγκρότησης, πρόληψης και οικονομικής ανάπτυξης.
Οι φυσικές καταστροφές και η διαχείριση των συνεπειών τους δεν αφορά μόνο τις προσφάτως πληγείσες περιοχές αλλά το σύνολο της χώρας. Είναι βέβαιο, ότι αντίστοιχα πλημμυρικά φαινόμενα και δασικές πυρκαγιές θα συμβούν ξανά και ότι όλοι, ανεξαρτήτως τόπου κατοικίας, είμαστε αντιμέτωποι με εν δυνάμει πολύ σοβαρούς κινδύνους. Κράτος, Περιφέρειες και Δήμοι θα κληθούν να διαχειριστούν τις συνέπειες, άμεσες και μακροπρόθεσμες, των όλο και συχνότερων ακραίων φυσικών φαινομένων.
Το μέγεθος των συνεπειών μιας φυσικής καταστροφής, και κατ’επέκταση των απαιτούμενων ενεργειών διαχείρισής της, σχετίζεται με πολλούς παράγοντες. Προφανώς, η ένταση του φυσικού φαινομένου είναι καθοριστικής σημασίας. Ωστόσο, ιδιαίτερη σημασία έχει τόσο ο βαθμός στον οποίο ένας τόπος είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει ακραία φυσικά φαινόμενα τη στιγμή που συμβαίνουν όσο και να προβεί σε συντονισμένες και αποτελεσματικές ενέργειες αφού συμβούν. Η προετοιμασία απέναντι στις φυσικές καταστροφές είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, και πρέπει να γίνει υπόθεση όλων μας.
Οι κατά τόπους κοινωνίες πρέπει να απαιτήσουν σύγχρονες και επιστημονικά επεξεργασμένες πολιτικές διαχείρισης φυσικών καταστροφών, αξιοποιώντας τη γνώση τους για τις τοπικές ιδιαιτερότητες να συμβάλλουν στη κατάρτιση σχετικών σχεδίων, να γνωρίζουν το βαθμό υλοποίησης τους και όπου είναι δυνατόν να αναστρέψουν, ατομικές και συλλογικές, περιβαλλοντικά καταστροφικές ενέργειες του παρελθόντος. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αρχές, τοπικές και κρατικές, έχουν ουσιαστική ευθύνη για την όποια παράληψη και ολιγωρία.
Η επίδραση των φυσικών καταστροφών στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων είναι τεράστια και πολύπλευρη, καθώς περιλαμβάνει θέματα οικονομίας, παραγωγής, κοινωνικής συνοχής, πολιτικής προστασίας, δημόσιας υγείας, κα. Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών στην ποιότητα ζωής απαιτεί οργάνωση και διοίκηση πληθώρας υπηρεσιών. Οι σχετικές υπηρεσίες προϋποθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό και πόρους.
Στο Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου λειτουργεί το ακαδημαϊκό Εργαστήριο Οργάνωσης, Διοίκησης Υπηρεσιών και Ποιότητας Ζωής (isportmanagement.gr). Το εργαστήριο εξειδικεύεται σε γνωστικά αντικείμενα που σχετίζονται με την επιστήμη της Οργάνωσης και Διοίκησης των Υπηρεσιών καθώς και της επιχειρηματικότητας και καινοτομίας στις υπηρεσίες και αφορούν σε θέματα που σχετίζονται με την οργάνωση και διοίκηση του αθλητισμού, της εκπαίδευσης, του πολιτισμού, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του τουρισμού, της υγείας, της δημόσιας διοίκησης και γενικότερα της ποιότητας ζωής. Το εργαστήριο παρέχει υψηλού επιπέδου ερευνητικές, εκπαιδευτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες, εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης ποιότητας (ISO 9001:2015),διαθέτει εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό και σημαντική υλικοτεχνική υποδομή.
Το Εργαστήριο Οργάνωσης, Διοίκησης Υπηρεσιών και Ποιότητας Ζωής μπορεί να υποστηρίξει της κατά τόπους κοινωνίες και Δήμους στον σχεδιασμό και την αποτελεσματική εφαρμογή πολιτικών για την οργάνωση και διαχείριση υπηρεσιών σχετικά με φυσικές καταστροφές. Ταυτόχρονα, το εργαστήριο μπορεί να συμβάλει στην τοπική και περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας δράσεις οι οποίες αφενός βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των πολιτών και αφετέρου εξοικονομούν και δημιουργούν πόρους αναγκαίους για την καλύτερη προετοιμασία των Δήμων απέναντι σε ακραία φυσικά φαινόμενα.
